Pojedynek na słowa

Dziś, gdy my obywatele, nie wiemy, co politycy mówią do nas. Gdy zewsząd ogarnia nas medialny chaos informacji. W czasach, gdy w mediach królują politycy, którzy jeden przez drugiego krzyczą, przekonując do swoich racji. W czasach gdzie prawda stała się instrumentem walki politycznej, gdy pojęcie prawdy znaczy tyle, co nic. W czasach, gdy ta prawda dla wielu polityków równa się tylko ich zdaniu. W tych czasach musimy się jakoś bronić.

Często w potoku słów, które codziennie docierają do nas z ekranów telewizorów, głośników odbiorników radiowych, czy na łamach prasy nie potrafimy rozróżnić, kto ma racje. Potrzebna jest nam pomoc. Wiedza, która pozwoliłaby nam odróżnić prawdę od kłamstwa. Wiedza pozwalająca wyróżnić populizm i demagogię.

Potrzebna jest nam wiedza erystyczna, czyli sztuka prowadzenia sporów za pomocą sztuczek, których jedynym celem nie jest wyłonienie prawdy, ale stworzenie wrażenia, że ma się rację.

W pojedynku na słowa nie wystarczy mieć rację. Kto nie umie obronić się przed demagogią – Przegrywa! Znajomość tej sztuki jest potrzebna każdemu, kto chce dokonywać racjonalnych wyborów i umieć bronić się przed manipulacją.

Sztukę tę prezentuje w swojej książce „Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne w publicznych sporach” Marek Kochan. Przedstawia ją jako podręcznik samoobrony przed nieświadomym utajonych praktyk manipulatorskich odbiorcą środków masowego komunikowania. Dr. Marek Kochan jest wykładowcą retoryki i erystyki w Instytucie Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizuje się w zagadnieniach perswazji językowej, autoprezentacji i kreowania wizerunku.

Swoją wiedzę zebrał w trzech rozdziałach, po lekturze, których nie będziemy już bezbronni jak dzieci. W pierwszej części autor wyjaśnia nam teorie erystyki i źródła pochodzenia tej tajemnej - jak na razie - dla nas sztuki. Pokazuje jak sztuka ta występuje w publicznych dyskusjach tych, na co dzień i w mediach. Wyjaśnia nam najważniejsze zagadnienia, ilustrując przykładami z życia zaczerpniętymi. Prezentuje nam budowę studia telewizyjnego, które ma ogromy wpływ na to jak zostaniemy pokazani, prowadząc nas niemal za rękę wyjaśnia rolę rozmieszczenia kamer, wzrostu dyskutantów, sposobu ubioru, poruszania się, mimiki.

Druga część to przegląd technik, Schopenhauera przeniesionych na grunt współczesnego, bliższego nam świata. Kochan omówił ponad 27 różnych technik, pokrótce charakteryzując każdą z nich, uzupełniając je przykładami wypowiedzi znanych nam polityków. Integralną częścią każdej z opisanych technik jest przedstawienie paru sposobów jak się przed opisanymi sztuczkami skutecznie bronić.

Trzecia część to zapis debaty politycznej, jaką pomiędzy sobą stoczył Andrzeje Lepper z Janem Marią Rokitą do którego doszło w studiu Radia Zet. Debata ta to wyśmienity przykład sporu, w którym autor bezlitośnie obnaża techniki erystyczne użyte przez obydwu panów. Dla czytelnika stanowi to swoiste repetytorium nabytej wcześniej wiedzy.

Książkę tę polecałbym każdemu, kto chciałby się bronić przed niebezpieczeństwem, na które codziennie narażają nas politycy. Na niebezpieczeństwo manipulacji słownej. Poznawszy erystyczne chwyty będziemy wstanie ocenić, którzy politycy naprawdę uzasadniają swoje stanowisko, a kiedy tylko wykręcają się od odpowiedzi.